Βήμα 6^ο: Έλεγχος αιμάτωσης, διαγνωστική αγγειογραφία και αποκατάσταση κυκλοφορίας

Ασθενείς με περιφερική αγγειακή νόσο και γάγγραινα έχουν 40% πιθανότητα να χάσουν το άκρο τους μέσα στους πρώτους 6 μήνες μετά την εμφάνιση της γάγγραινας. Εάν μάλιστα οι ασθενείς πάσχουν από διαβήτη που προκαλεί απόφραξη των αρτηριών κάτω από το γόνατο (βουλωμένα αγγεία), τότε η πιθανότητα ακρωτηριασμού αυξάνει δραματικά. Σε όλες τις περιπτώσεις, η σωστή προσέγγιση είναι η διενέργεια triplex αρτηριών των ποδιών. Εάν τα ευρήματα υποδεικνύουν την παρουσία αγγειακής νόσου (βουλωμένες αρτηρίες) τότε θα πρέπει να γίνει υποχρεωτικά διαγνωστική αγγειογραφία. Η στρατηγική μας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η προσπάθεια διάνοιξης των αγγείων με τις νέες ελάχιστα επεμβατικές ενδαγγειακές τεχνικές (αγγειοπλαστική, αθηροτόμος, στεντ κτλ)  που είναι διαθέσιμες στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Σε περιπτώσεις  που η ενδαγγειακή χειρουργική δεν είναι η κατάλληλη θεραπεία, τότε ακολουθεί η τοποθέτηση χειρουργικού bypass, κατά προτίμηση με φλέβα του ποδιού.

Βήμα 7^ο: Κάλος στο πέλμα (πατούσα) / Έλκος στο πέλμα (πατούσα) του ασθενούς

Η αυτόνομη νευροπάθεια οδηγεί σε διαταραχές της αιμάτωσης σε επίπεδο τριχοειδών οδηγώντας σε ξερό και σπασμένο δέρμα στο πέλμα (πατούσα) καθώς και πολλές ραγάδες στην πτέρνα (φτέρνα). Εξαιτίας της πίεσης που ασκείται στο δέρμα κατά το περπάτημα, ανοίγει το δέρμα με αποτέλεσμα να εισέρχονται βακτήρια και να μολύνουν τοπικά το έλκος που δημιουργείται. Η αλλοίωση της βιομηχανικής του ποδιού μπορεί να οδηγήσει σε αλλοιώσεις των αρθρώσεων, αποδυνάμωση των μυών και αλλαγή του κέντρου στήριξης του βάρους του ποδιού. Εάν ο ασθενής δε λάβει τα κατάλληλα μέτρα προστασίας (πελματογράφημα, τοποθέτηση ειδικού παπουτσιού, φροντίδα του δέρματος και συχνός ποδολογικός έλεγχος) τότε η νευροπάθεια αυτή προδιαθέτει σε νέκρωση του δέρματος από δυσανάλογη πίεση και ανοιχτή πληγή (έλκος). Τέλος, η διαβητική νευροπάθεια, όπου ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο, οδηγεί σε συνεχείς μικροτραυματισμούς και λοιμώξεις και αυξάνει δραματικά την πιθανότητα λοίμωξης και δημιουργίας έλκους. Δυστυχώς, η νευροπάθεια στους διαβητικούς είναι υπεύθυνη για την επανεμφάνιση ελκών, την αποτυχία των θεραπειών και την εμφάνιση της λεγόμενης αρθροπάθειας Charcot.

Βήμα 8^ο:  Βελτίωση του έλκους

Το μέγεθος του έλκους θα πρέπει να ελέγχεται σε κάθε κλινική εξέταση ώστε να αξιολογείται η πρόοδος στη σύγκλειση του δέρματος. Έρευνες έχουν δείξει ότι εάν το μέγεθος ενός έλκους μειωθεί κατά 50% στις πρώτες 4 εβδομάδες , είναι πολύ πιθανό να κλείσει τελείως στους επόμενους 3 με 4 μήνες. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει πρόοδος στην επούλωση του έλκους τότε θα πρέπει να πραγματοποιείται νέα αξιολόγηση της κατάστασης ώστε να αποκλειστούν ένας ή περισσότεροι από τους παρακάτω λόγους:

Α) επανεμφάνιση ισχαιμίας (κακή κυκλοφορία στα πόδια) Β) εμφάνιση μικροοργανισμών με αντίσταση στις χορηγούμενες αντιβιώσεις Γ) ελλιπής χειρουργικός καθαρισμός του έλκους και Δ) ανεπιτυχής ή λάθος αποφόρτιση του έλκους

Βήμα 9^ο:  Παρακολούθηση ασθενών με διαβητικό πόδι

Μετά την πλήρη επούλωση του έλκους, 40% των ασθενών θα επανεμφανίσουν το έλκος μέσα στο πρώτο χρόνο και σχεδόν στα 2/3 των ασθενών το έλκος θα επανεμφανιστεί μέσα στα πρώτα 3 χρόνια. Επειδή ακριβώς ο κίνδυνος επανεμφάνισης είναι πολύ υψηλός, είναι πιο σωστό να ενημερώνεται ο ασθενής πως το διαβητικό έλκος δεν επουλώνεται αλλά βρίσκεται σε «ύφεση». Η Athens Diabetic Foot Team έχει ιδρύσει ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο για διαβητικούς ασθενείς με έλκη σε «ύφεση», το οποίο περιλαμβάνει συχνές επισκέψεις των ασθενών (κάθε 2 με 3 μήνες) από τον wound manager της κλινικής, έλεγχο για τη διατήρηση της αποφόρτισης του ποδιού με ειδικά παπούτσια και σόλες παπουτσιών καθώς και μικροεπεμβάσεις ώστε να αντιμετωπίζονται οποιεσδήποτε αλλοιώσεις των αρθρώσεων που μπορεί να εμφανίζονται. Τέλος, ο θεράπων αγγειολόγος κάνει συχνό έλεγχο των αγγείων του ποδιού και σε περίπτωση εμφάνισης προβλημάτων με την κυκλοφορία του αίματος, θα πρέπει να αποκαθίσταται έγκαιρα η αιμάτωση των ποδιών.

Για περισσότερες πληροφορίες, στείλτε μας μέσω κινητού την εικόνα του ποδιού σας για μια δεύτερη γνώμη από την Athens Diabetic Foot Team στην ιστοσελίδα μας.

Τηλ. Επικοινωνίας: 210 6862658 & 210 6862630

24h Hotline: 6970353515

Βρείτε το πρώτο μέρος του άρθρου εδώ:

The post Το πρωτόκολλο της Athens Diabetic Foot για το διαβητικό πόδι σε βάθος (2/2) appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Ο διαβήτης αποτελεί στη σύγχρονη εποχή μια παγκόσμια πανδημία. Οι σύγχρονες στατιστικές είναι παραπάνω από ανησυχητικές: υπολογίζεται ότι το 2011 γύρω στους 366 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως έπασχαν από διαβήτη και αυτός ο αριθμός θα αυξηθεί στα 552 εκατομμύρια το 2030, που αντιστοιχεί στο 9.9% του ενήλικου πληθυσμού. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι 1 στους 4 ασθενείς με διαβήτη θα εμφανίσει διαβητικό έλκος κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εάν δεν αντιμετωπισθούν εγκαίρως, 50% των ελκών θα υποστούν επιμόλυνση και 20% αυτών θα υποστούν ακρωτηριασμό (το 8% ήδη μέσα στον πρώτο χρόνο από τη στιγμή της εμφάνισης). Για την ακρίβεια, το 70% με 80% όλων των μη τραυματικών ακρωτηριασμών διεξάγονται σε διαβητικούς. Υπολογίζεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο ακρωτηριασμοί πραγματοποιούνται σε διαβητικούς παγκοσμίως κάθε χρόνο, το οποίο αντιστοιχεί σε 1 ακρωτηριασμό ανά 2 0 δευτερόλεπτα σε κάποιο σημείο του πλανήτη. 

Η Athens Diabetic Foot Team συνδυάζοντας την διεπιστημονική προσέγγιση του ασθενούς με διαβητικό πόδι και την τεχνογνωσία της αγγειοχειρουργικής ομάδας στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του ποδιού αλλάζει ριζικά την εικόνα του διαβητικού ποδιού στην Ελλάδα έχοντας μέχρι τώρα ελαχιστοποιήσει τους ακρωτηριασμούς. Για την ενημέρωση των ασθενών που έχουν διαβητικό πόδι δημοσιεύουμε σε αυτό το άρθρο τον απλοποιημένο αλγόριθμό μας για τη διάγνωση και τη θεραπεία του διαβητικού ποδιού και των διαβητικών ελκών.

Ο αλγόριθμος αυτός περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα με στόχο τη σωστή διάγνωση, την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος και το συχνό έλεγχο με σκοπό την αποφυγή επανεμφάνισης του διαβητικού έλκους.

Βήμα 1^ο: Χρήση του WIfI score για τη σωστή ανάλυση του διαβητικού ποδιού

Ανάμεσα στους 435 εκατομμύρια ανθρώπους με διαβήτη παγκοσμίως, πάνω από 34% αυτών (148 εκατομμύρια) θα αναπτύξουν διαβητικό πόδι (γάγγραινα, έλκος, μαύρα δάκτυλα, οστεομυελίτιδα, φλεγμονή του δέρματος κτλ.) στη ζωή τους. Οι επιπλοκές των ποδιών σε διαβητικούς αποτελούν την κυριότερη αιτία νοσηλείας και τη σημαντικότερη πηγή αναπηρίας παγκοσμίως. Οποιαδήποτε πληγή, τραύμα ή έλκος σε ασθενή με διαβήτη αποτελεί σήμα κινδύνου για ακρωτηριασμό του ποδιού και πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη. Η ανάλυση του κινδύνου ακρωτηριασμού γίνεται μέσω του WIfI score. To σκορ αυτό περιλαμβάνει τρεις σημαντικές παραμέτρους: το είδος της πληγής (Wound), το βαθμό της ισχαιμίας (Ischemia) και τη βαρύτητα της φλεγμονής στο πόδι (foot Infection). Με τη χρήση αυτού του σκορ, οι ειδικοί της διεπιστημονικής ομάδας μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους σε ότι αφορά την περιγραφή του περιστατικού αλλά και να ενημερώνουν τους ασθενείς για την πιθανότητα ακρωτηριασμού εάν δεν προχωρήσει στην κατάλληλη θεραπεία.

Βήμα 2^ο: Κλινική εξέταση και παρουσία φλεγμονής

Οι ασθενείς με διαβήτη και έλκη στα πόδια πρέπει να υπόκεινται σε πλήρη δερματολογικό, νευρολογικό, μυοσκελετικό και αγγειακό έλεγχο. Η διάγνωση του διαβητικού ποδιού είναι αυστηρά κλινική! Παρουσία βακτηρίων ή άλλων μικροοργανισμών στο έλκος δεν είναι ένδειξη ενεργούς λοίμωξης καθώς το δέρμα μας και όλες οι πληγές είναι αποικισμένες με βακτήρια και μικροοργανισμούς. Η εξέταση πρέπει να αξιολογεί την παρουσία ερυθήματος (κοκκινίλα) στο δέρμα του ποδιού, το μέγεθος και βάθος του έλκους, την παρουσία εξιδρώματος (υγρών) και την πιθανή έκθεση (εμφάνιση) του οστού κάτω από το δέρμα. Η λοίμωξη μπορεί να αναγνωριστεί από το ερύθημα (κοκκινίλα), την υψηλή θερμοκρασία του δέρματος του ποδιού, τα υγρά που βγάζει το έλκος, την άσχημη μυρωδιά (δυσοσμία του έλκους), τη φλεγμονή και την παρουσία πύου. ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Επειδή οι διαβητικοί ασθενείς έχουν νευροπάθεια και συνήθως δεν αντιλαμβάνονται τον πόνο ένος έλκους ή μιας πληγής, είναι πολύ πιθανό το μοναδικό σύμπτωμα σε ένα διαβητικό πόδι να είναι η λοίμωξη.

Βήμα 3^ο: Βιοχημικές εξετάσεις

Οι ασθενείς με διαβητικά έλκη και γενικότερα με διαβητικό πόδι, πρέπει να υποβληθούν σε μια σειρά αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται: γενική αίματος, γλυκόζη, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη), ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο), κρεατινίνη και ουρία. Η βαρύτητα της λοίμωξης μπορεί να αξιολογηθεί μέσω του ειδικού σκορ SIRS, που ονομάζεται σκορ συστηματικής φλεγμονώδους απάντησης (Systemic Inflammatory Response Score, SIRS). Το σκορ αυτό περιλαμβάνει τις παρακάτω παραμέτρους:

1. Πυρετός (θερμοκαρσία > 38°C) ή υποθερμία (θερμοκρασία < 36°C)
2. Ταχυκαρδία > 90 παλμούς / λεπτό
3. Ταχύπνοια > 20 αναπνοές / λεπτό ή PaCO₂ < 32 mmHg
4. Λευκοκυττάρωση (λευκά αιμοσφαίρια > 12.000 κύτταρα/μL) ή λευκοπενία (λευκά αιμοσφαίρια < 4000 κύτταρα/μL)

Βήμα 4^ο: Καλλιέργεια έλκους, αντιβίωση

Οι ασθενείς με διαβητικό πόδι και εικόνα λοίμωξης πρέπει να υπόκεινται σε καλλιέργεια του έλκους ή της γάγγραινας πριν ή τουλάχιστον ταυτόχρονα με την έναρξη χορήγησης της αντιβίωσης. Το ιδανικό είναι να αποστέλλονται προς μικροβιολογική εξέταση καλλιέργειες αίματος, υγρών από το έλκος αλλά και ιστών από τη βάση του έλκους. Η αποστολή ιστών από την επιφάνεια μπορεί να αναδείξει μικροοργανισμούς που η παρουσία τους είναι φυσιολογική στην πανίδα του δέρματος με αποτέλεσμα η αντιβιοτική θεραπεία να στοχεύει σε λάθος βακτήριο. Η εύρεση του υπεύθυνου μικροοργανισμού οδηγεί τους μικροβιολόγους στη σύσταση ενός αντιβιογράμματος που βοηθάει τον λοιμωξιολόγο της ομάδας στη χορήγηση της κατάλληλης αντιβίωσης. Στην περίπτωση που δεν μπορεί να ανιχνευθεί κάποιο βακτήριο, τότε ο λοιμωξιολόγος χορηγεί την ονομαζόμενη εμπειρική θεραπεία με αντιβιοτικά που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών. Ο χειρουργικός καθαρισμός συνήθως προηγείται από την προσπάθεια αποκατάστασης της κυκλοφορίας του αίματος, αν και η Athens Diabetic Foot Team προτιμάει την άμεση αποκατάσταση της αιμάτωσης και καθαρισμό του έλκους ή της γάγγραινας ώστε να αποφεύγει ο ασθενείς τις πολλαπλές νεκρώσεις και αναισθησίες.

Βήμα 5^ο: Εξέταση για οστεομυελίτιδα

Η πιθανότητα λοίμωξης του οστού (οστεομυελίτιδα) είναι σημαντικά αυξημένη όταν ο ιατρός μπορεί να ακουμπήσει το οστό στη βάση του έλκους με ένα αμβλύ όργανο. Η ευαισθησία της απλούστατης αυτής εξέτασης είναι 66% και η θετική αξία πρόβλεψης 89% (δηλαδή, το οστό μπορεί να έρθει σε επαφή με το αμβλύ όργανο στο 66% των περιπτώσεων και στα έλκη που συμβαίνει το παραπάνω σε 89% από αυτά συνυπάρχει και οστεομυελίτιδα). Η απλή ακτινογραφία του άκρου πόδα είναι συχνά το πρώτο διαγνωστικό μέσο, αλλά οι χαρακτηριστικές αλλαγές της καταστροφής του οστού εμφανίζονται εφόσον το 30 έως 50% του οστού έχει καταστραφεί. Οι κατευθυντήριες οδηγίες από την Infectious Disease Society of America προτείνουν μαγνητική τομογραφία και οστικό δείγμα. Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να αναδείξει το οίδημα του μυελού πριν την καταστροφή του κεντρικού τμήματος του οστού και αποτελεί βοηθητικό στοιχείο για τη διαφοροδιάγνωση της οστεομυελίτιδας από τη νευροπάθεια Charcot. Σε περίπτωση οστεομυελίτιδας, πρέπει να γίνει χειρουργικός καθαρισμός, αφαίρεση του οστού και χορήγηση αντιβίωσης για αρκετό διάστημα.

Βρείτε τη συνέχεια του αναλυτικού άρθρου εδώ :

The post Το πρωτόκολλο της Athens Diabetic Foot για το διαβητικό πόδι σε βάθος (1/2) appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Γράφει ο Δρ. Θεοδόσιος Μπίσδας, Διευθυντής της Γ΄ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Αναπλ. Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστημιακής Κλινικής Muenster Γερμανίας, Ιδρυτής και Διευθυντής της Athens Diabetic Foot Team (A-Team)

Η Athens Diabetic Foot Team συνδυάζοντας την διεπιστημονική προσέγγιση του ασθενούς με διαβητικό πόδι και την τεχνογνωσία της αγγειοχειρουργικής ομάδας στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του ποδιού αλλάζει ριζικά την εικόνα του διαβητικού ποδιού στην Ελλάδα έχοντας μέχρι τώρα ελαχιστοποιήσει τους ακρωτηριασμούς.

Ο αλγόριθμος αυτός περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα με στόχο τη σωστή διάγνωση, την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος και το συχνό έλεγχο με σκοπό την αποφυγή επανεμφάνισης του διαβητικού έλκους.

Βήμα 1ο: Χρήση του WIfI score για τη σωστή ανάλυση του διαβητικού ποδιού

To σκορ αυτό περιλαμβάνει τρεις σημαντικές παραμέτρους: το είδος της πληγής (Wound), το βαθμό της ισχαιμίας (Ischemia) και τη βαρύτητα της φλεγμονής στο πόδι (foot Infection). Με τη χρήση αυτού του σκορ, οι ειδικοί της διεπιστημονικής ομάδας μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους σε ότι αφορά την περιγραφή του περιστατικού αλλά και να ενημερώνουν τους ασθενείς για την πιθανότητα ακρωτηριασμού εάν δεν προχωρήσει στην κατάλληλη θεραπεία.

Βήμα 2ο: Κλινική εξέταση και παρουσία φλεγμονής

Οι ασθενείς με διαβήτη και έλκη στα πόδια πρέπει να υπόκεινται σε πλήρη δερματολογικό, νευρολογικό, μυοσκελετικό και αγγειακό έλεγχο. Η διάγνωση του διαβητικού ποδιού είναι αυστηρά κλινική! Η λοίμωξη μπορεί να αναγνωριστεί από το ερύθημα (κοκκινίλα), την υψηλή θερμοκρασία του δέρματος του ποδιού, τα υγρά που βγάζει το έλκος, την άσχημη μυρωδιά (δυσοσμία του έλκους), τη φλεγμονή και την παρουσία πύου.

Βήμα 3ο: Βιοχημικές εξετάσεις

Οι ασθενείς με διαβητικά έλκη και γενικότερα με διαβητικό πόδι, πρέπει να υποβληθούν σε μια σειρά αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται: γενική αίματος, γλυκόζη, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη), ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο), κρεατινίνη και ουρία.

Βήμα 4ο: Καλλιέργεια έλκους, αντιβίωση

Οι ασθενείς με διαβητικό πόδι και εικόνα λοίμωξης πρέπει να υπόκεινται σε καλλιέργεια του έλκους ή της γάγγραινας (μαύρο δάκτυλο) πριν ή τουλάχιστον ταυτόχρονα με την έναρξη χορήγησης της αντιβίωσης. Το ιδανικό είναι να αποστέλλονται προς μικροβιολογική εξέταση καλλιέργειες αίματος, υγρών από το έλκος αλλά και ιστών από τη βάση του έλκους.

Βήμα 5ο: Εξέταση για οστεομυελίτιδα

Η πιθανότητα λοίμωξης του οστού (οστεομυελίτιδα) είναι σημαντικά αυξημένη όταν ο ιατρός μπορεί να ακουμπήσει το οστό στη βάση του έλκους με ένα αμβλύ όργανο ή όταν φαίνεται το κόκκαλο από την πληγή. Η απλή ακτινογραφία του άκρου πόδα είναι συχνά το πρώτο διαγνωστικό μέσο ενώ η μαγνητική τομογραφία μπορεί να αναδείξει το οίδημα του μυελού πριν την καταστροφή του κεντρικού τμήματος του οστού και αποτελεί βοηθητικό στοιχείο για τη διαφοροδιάγνωση της οστεομυελίτιδας από τη νευροπάθεια Charcot.

Βήμα 6ο: Έλεγχος αιμάτωσης, διαγνωστική αγγειογραφία και αποκατάσταση κυκλοφορίας

Ασθενείς με περιφερική αγγειακή νόσο και γάγγραινα έχουν 40% πιθανότητα να χάσουν το άκρο τους μέσα στους πρώτους 6 μήνες μετά την εμφάνιση της γάγγραινας. Εάν τα κλινικά ευρήματα (ωχρό χρώμα δέρματος, απώλεια σφυγμών) και το triplex αγγείων υποδεικνύουν την παρουσία αγγειακής νόσου (βουλωμένες αρτηρίες) τότε θα πρέπει να γίνει υποχρεωτικά διαγνωστική αγγειογραφία. Συνήθως οι περισσότερες βλάβες διορθώνονται ελάχιστα επεμβατικά.

Βήμα 7ο: Κάλος στο πέλμα (πατούσα) / Έλκος στο πέλμα (πατούσα) του ασθενούς

Η αλλοίωση της βιομηχανικής του ποδιού (στραβά δάκτυλα, πλατιά πατούσα) μπορεί να οδηγήσει σε αλλοιώσεις των αρθρώσεων, αποδυνάμωση των μυών και αλλαγή του κέντρου στήριξης του βάρους του ποδιού. Εάν σε αυτό προστεθούν η σκληρή υφή του δέρματος, οι ραγάδες, το ξηρό δέρμα, οι κάλοι και η νευροπάθεια (καθόλου πόνος, αίσθημα σαν να τσιμπάνε βελόνες το πόδι) τότε ο κίνδυνος ανάπτυξης έλκους στο πέλμα είναι πολύ υψηλός. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Ενώ σε ασθενείς χωρίς διαβήτη αυτό θα προκαλούσε από λίγο έως πολύ πόνο στο περπάτημα, οι διαβητικοί ασθενείς δεν αισθάνονται σχεδόν τίποτα. Ο ασθενής θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα προστασίας (πελματογράφημα, τοποθέτηση ειδικού παπουτσιού, φροντίδα του ξηρού δέρματος και συχνός ποδολογικός έλεγχος).

Βήμα 8ο: Βελτίωση του έλκους

Το μέγεθος του έλκους θα πρέπει να ελέγχεται σε κάθε κλινική εξέταση ώστε να αξιολογείται η πρόοδος στη σύγκλειση του δέρματος. Έρευνες έχουν δείξει ότι εάν το μέγεθος ενός έλκους μειωθεί κατά 50% στις πρώτες 4 εβδομάδες , είναι πολύ πιθανό να κλείσει τελείως στους επόμενους 3 με 4 μήνες.

Βήμα 9ο: Παρακολούθηση ασθενών με διαβητικό πόδι

Μετά την πλήρη επούλωση του έλκους, 40% των ασθενών θα επανεμφανίσουν το έλκος μέσα στο πρώτο χρόνο και σχεδόν στα 2/3 των ασθενών το έλκος θα επανεμφανιστεί μέσα στα πρώτα 3 χρόνια. Επειδή ακριβώς ο κίνδυνος επανεμφάνισης είναι πολύ υψηλός, είναι πιο σωστό να ενημερώνεται ο ασθενής πως το διαβητικό έλκος δεν επουλώνεται αλλά βρίσκεται σε «ύφεση».

Για περισσότερες πληροφορίες, στείλτε μας μέσω κινητού την εικόνα του ποδιού σας για μια δεύτερη γνώμη από την Athens Diabetic Foot Team στην ιστοσελίδα μας.

Τηλ. Επικοινωνίας: 210 6862658 & 210 6862630
24h Hotline: 6970353515

The post Το πρωτόκολλο της Athens Diabetic Foot για τη διάγνωση κι αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Ως χρόνια έλκη μπορούν να οριστούν αλλοιώσεις των άκρων που εντοπίζονται κυρίως στο δέρμα και το χόριο και οι οποίες δεν ακολούθησαν την κανονική επουλωτική διεργασία. Οι ασθενείς έχουν χρόνιο πόνο στα πόδια, οίδημα/πρήξιμο στην περιοχή του έλκους, ερθρότητα από τη φλεγμονή και κακή καθημερινή ποιότητα ζωής. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην αποκατασταθεί η ανατομική και λειτουργική ακεραιότητα του άκρου εντός χρονικού πλαισίου τεσσάρων έως έξι εβδομάδων. Διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου βακτηριακού φορτίου, μπορούν να καθυστερήσουν την επούλωση των πληγών. Τα έλκη αυτά αποτελούν ένα μείζων θέμα για τη δημόσια υγεία δεδομένου ότι ένα ποσοστό άνω του 60% του κόστους της φροντίδας στο σπίτι αφορά την περιποίηση τέτοιου είδους βλαβών. Επιπλέον, η παρατεταμένη και υπερβολική χρήση αντιβιοτικών συστηματικά οδηγεί σε ανεπιθύμητες παρενέργειες  και προάγουν την εμφάνιση ανθεκτικών βακτηρίων. Μια εναλλακτική προσέγγιση για τον περιορισμό του σχηματισμού βακτηρίων και της εξάπλωσης της μόλυνσης στο βαθύτερο τμήμα του ιστού είναι η έγκαιρη και συνετή χρήση τοπικών αντιμικροβιακών παραγόντων. Τέτοιοι αντιμικροβιακοί παράγοντες που έχουν χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια είναι η χλωρεξιδίνη, η ιωδιούχος-ποβιδόνη και οι επίδεσμοι αργύρου. Ωστόσο, τα οφέλη από τη χρήση αυτών των παραγόντων είναι αμφίβολα.

Εικόνα: Θεραπεία έλκους στην φτέρνα/πτέρνα διαβητικού ασθενούς με τη χρήση του ειδικού επιθέματος πολυεξανίδης σε συνδυασμό με επαναιμάτωση

Στην φαρέτρα αυτών των παραγόντων έρχεται να προστεθεί ένας νέος, το διγουανίδιο του πολυεξαμεθυλενίου (Polyhexamethylene Biguanide ,PHMB). Το PHMB ή πολυεξανίδη υπήρχε εδώ και αρκετά χρόνια και χρησιμοποιήθηκε ως απολυμαντικό σε πισίνες και διαλύματα φακών επαφής, καθώς και ως συντηρητικό στα καλλυντικά. Πρόσφατα, το PHMB έγινε διαθέσιμο ως αντιμικροβιακός παράγοντας για τη διαχείριση τραυμάτων με τη μορφή υδατικών διαλυμάτων, γέλης και εμποτισμένων επιδέσμων/επιθεμάτων. Το PHMB αποτελείται από ένα συνθετικό μείγμα πολυμερών που είναι δομικά παρόμοιο με τα αντιμικροβιακά πεπτίδια (AMPs). Οι ΑΜΡ είναι πρωτεΐνες μικρού μοριακού βάρους που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα με αντιμικροβιακή δράση ευρέος φάσματος κατά βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Η ιδιαίτερη μοριακή δομή του δίνει στο PHMB τη δυνατότητα να δεσμεύεται με τα αρνητικά φορτισμένα μόρια στην επιφάνεια των βακτηρίων, διαταράσσοντας την ακεραιότητα της βακτηριακής κυτταρικής μεμβράνης και κύριος τον κυτταρικό θάνατο. Τα δεδομένα από τη χρήση του PHMB είναι περιορισμένα σε μικρές σειρές ασθενών χωρίς να υπάρχουν μεγάλες μελέτες.

Ωστόσο, η εμπειρία από την χρήση του σε ασθενείς με αγγειακής αιτιολογίας έλκη κάτω άκρων από την Athens Diabetic Foot Team έχει δείξει πολύ καλά αποτελέσματα, ιδιαίτερα μετά από επεμβάσεις επαναιμάτωσης.

The post Εντυπωσιακά αποτελέσματα με τη χρήση του ειδικού επιθέματος πολυεξανίδης σε συνδυασμό με επαναιμάτωση appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Τι είναι η αρτηριακή θρόμβωση;
Οι αρτηρίες είναι αγγεία που μεταφέρουν το αίμα, γεμάτο με οξυγόνο, από την καρδιά προς το υπόλοιπο σώμα μας. Η αρτηριακή θρόμβωση είναι η παρουσία θρόμβου μέσα στην αρτηρία, ο οποίος εμποδίζει ή σταματάει τη ροή του αίματος και κατά συνέπεια το αίμα δε φτάνει σε σημαντικά όργανα και μέρη του σώματος. Εάν η θρόμβωση διαρκέσει πάνω από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, διαφορετικό για κάθε όργανο, το όργανο νεκρώνεται, χωρίς να μπορεί να επανέλθει.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πάθησης;
Ο θρόμβος στις αρτηρίες δε δίνει άμεσα συμπτώματα, έως την πλήρη απόφραξη της ροής του αίματος προς κάποιο όργανο του σώματος μας. Τότε το όργανο αυτό, «ισχαιμεί», δηλαδή δεν αιματώνεται. Εάν συμβεί αυτό, κι ανάλογα με το σημείο του σώματος που ισχαιμεί, μπορούν να προκύψουν τα παρακάτω συχνότερα συμπτώματα:

1. Σε περίπτωση που διακόπτεται η ροή στο μυ της καρδιάς, έχουμε το έμφρακτο του μυοκαρδίου με τα γνωστά συμπτώματα του πόνου στο στήθος, της δύσπνοιας και της ζάλης/συγκοπής.
2. Σε περίπτωση που διακόπτεται η ροή στον εγκέφαλο, έχουμε το εγκεφαλικό, με αδυναμία κίνησης της μιας πλευράς του σώματος, πτώση της μιας πλευράς του προσώπου, μπερδεμένο λόγο (δυσαρθρία) ή αφασία. Εάν τα συμπτώματα επανέλθουν μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες, τότε μιλάμε για παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό, με σαφώς καλύτερη πρόγνωση, εφόσον αντιμετωπιστεί η αιτία έγκαιρα.
3. Σε περίπτωση που διακόπτεται η ροή σε κάποιο όργανο της κοιλιάς με πιο συχνό το έντερο του ασθενούς, τότε έχουμε τη λεγόμενη μεσεντέρια ισχαιμία. Η μεσεντέρια ισχαιμία είναι μια από τις πιο δύσκολες διαγνώσεις γιατί ο ασθενής εμφανίζει έντονο πόνο στην κοιλιά στην αρχή ο οποίος μπορεί να υποχωρήσει και να αρχίζει η νέκρωση του εντέρου.
4. Σε περίπτωση που διακόπτεται η ροή του αίματος στα άνω ή κάτω άκρα, έχουμε την οξεία ισχαιμία του άκρου, η οποία εμφανίζεται συχνότερα στα κάτω άκρα. Τα συμπτώματα της οξείας ισχαιμίας στα άκρα είναι τα συγκεκριμένα έξι:

α. η απουσία σφύξεων
β. ο πόνος
γ. η αλλαγή στο χρώμα του δέρματος (άσπρο ή μπλε)
δ. η απουσία αίσθησης στο δέρμα
ε. παράλυση του άκρου
στ. η χαμηλή θερμοκρασία του (παγωμένο άκρο).

Ποιοι κινδυνεύουν από την Αρτηριακή Θρόμβωση;
Οι ασθενείς με εναποθέσεις λίπους στο τοίχωμα των αγγείων, την ονομαζόμενη αθηροσκλήρυνση είναι οι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση αρτηριακής θρόμβωσης. Οι εναποθέσεις αυτές, σταδιακά μειώνουν τη διάμετρο των αρτηριών προκαλώντας στένωση και σταδιακά θρόμβωση. Η πιθανότητα εμφάνισης της αθηροσκλήρυνσης αυξάνεται, μεταξύ άλλων, από παράγοντες, όπως η ηλικία, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης, η κληρονομικότητα, η υψηλή αρτηριακή αύξηση και η αυξημένη χοληστερίνη, ο διαβήτης, κ.α. Σε μερικές περιπτώσεις η αρτηριακή θρόμβωση, προκαλείται από παθήσεις που αυξάνουν την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβου όπως η κολπική μαρμαρυγή και το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο.

Πώς έχει βοηθήσει η εξέλιξη της τεχνολογίας στην αντιμετώπιση της Αρτηριακής Θρόμβωσης;
Οι σύγχρονες ενδαγγειακές τεχνικές προσφέρουν μοναδικές δυνατότητες άμεσης αφαίρεσης του θρόμβου, ελάχιστα επεμβατικά και χωρίς κλινική επιβάρυνση για τον ασθενή. Οι ενδαγγειακές αυτές τεχνικές, που έχουν ως κύριο σκοπό την αναρρόφηση ή διάλυση του θρόμβου έχουν μεγάλα ποσοστά επιτυχίας και η εμπειρία μας, μας έχει αναδείξει πρωτοπόρους στην Ελλάδα στην χρήση των υπερσύγχρονων αυτών τεχνολογιών. Πέρα από το καθαρά τεχνικό κομμάτι της αφαίρεσης του θρόμβου, είναι εξαιρετικά σημαντικός ο χρόνος επαναφοράς της ροής του αίματος στο όργανο. Για το λόγο αυτό, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών έχει δημιουργηθεί μία διεπιστημονική ομάδα ιατρών η οποία προσφέρει στους πάσχοντες από αρτηριακή θρόμβωση, μία ολιστική αντιμετώπιση, η οποία περιλαμβάνει όλα τα στάδια της ίασης και συγκεκριμένα: διάγνωση, αφαίρεση του θρόμβου, αλλά και τη λύση στα πιθανά προβλήματα που ενδεχομένως να προκύψουν από την ισχαιμία.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να τονίσουμε ότι το ευρύτερο νοσοκομειακό περιβάλλον, οι οργανωμένες δομές και η εξατομικευμένη αντιμετώπιση, όπως αυτά υφίστανται και εφαρμόζονται στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, αλλά και σε όλες τις κλινικές του Ομίλου, θα πρέπει να είναι τα κριτήρια για την επιλογή του ιατρού. Στο κάθε νοσοκομείο του Ομίλου, από πολύ νωρίς, εφαρμόστηκαν και εφαρμόζονται ειδικά μέτρα προφύλαξης από κρούσματα του COVID – 19, τα οποία επικαιροποιούνται, για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί. Με αυτόν τον τρόπο οι κλινικές συνεχίζουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους, 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο, βάσει των αυστηρότερων εγκεκριμένων πρωτοκόλλων υγείας.

The post Αρτηριακή Θρόμβωση: Μία επικίνδυνη επιπλοκή που αφορά όλους μας appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Στις 23 Ιουλίου του 2020, δημοσιεύθηκε στο εγκεκριμένο περιοδικό Diabetes Care μια  ιδιαίτερα ανησυχητική μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Campania «Luigi Vanvitelli» στη Νάπολη της Ιταλίας που αφορούσε τους ασθενείς με διαβητικό πόδι την περίοδο της πανδημίας του COVID-19. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν τη μελέτη αυτή με σκοπό να αξιολογήσουν τη πορεία των ασθενών με διαβητικό πόδι κατά τη διάρκεια του lockdown στο βόρειο τμήμα της Ιταλίας, το οποίο δέχτηκε και το μεγαλύτερο πλήγμα από τον ιό. Τα αποτελέσματα αυτά συγκρίθηκαν με τα αντίστοιχα του 2019 όπου δεν υπήρχε πανδημία.

Οι αριθμοί είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί: οι περισσότεροι ασθενείς εισήχθησαν ως επείγοντα περιστατικά (76% στην περίοδο της πανδημίας σε σχέση με 26% το 2019) και 2 στους 3 ασθενείς εμφανίστηκαν με εκτεταμένη γάγγραινα του ποδιού (64% στην περίοδο της πανδημίας σε σχέση με 29% το 2019). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση των ακρωτηριασμών κατά τη περίοδο της πανδημίας με 3 στους 4 ασθενείς (76%) να χάνουν το κάτω άκρο τους (μόλις 26% το 2019). 

Πολύ πριν από τη δημοσίευση της συγκεκριμένης επιστημονικής μελέτης, ο Δρ. Θεοδόσιος Μπίσδας, διευθυντής της Γ΄ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και ως ο πλέον ειδικός στην αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού, είχε αναφέρει τις παρατηρήσεις της ομάδας του για αύξηση των παραμελημένων περιστατικών διαβητικού ποδιού στην Ελλάδα σε ενημερωτική εκπομπή στο OpenTV. 

Στην παρακάτω συνέντευξη τον ρωτήσαμε για το πώς εξηγεί τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής και του ζητήσαμε να απαντήσει σε μια σειρά ερωτημάτων για την πρόληψη και θεραπεία του διαβητικού ποδιού.

περισσότερα στο : https://www.nextdeal.gr/epikairotita/ygeia/115262/pos-na-apofygoyn-oi-diavitikoi-toys-akrotiriasmoys-sta-podia

The post Πώς να αποφύγουν οι διαβητικοί τους ακρωτηριασμούς στα πόδια appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Γράφει ο Δρ. Θεοδόσιος Μπίσδας

Το διαβητικό πόδι αποτελεί μια σύγχρονη πανδημία με ιδιαίτερα ανησυχητικές τάσεις αύξησης της συχνότητάς του σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι σύγχρονες εκτιμήσεις των ειδικών περιγράφουν ότι το 2040 αναμένεται 1 στους 10 ενήλικες να πάσχει από διαβήτη, ενώ 1 στους 4 (25%) των διαβητικών θα αναπτύξουν διαβητικό έλκος κάποια στιγμή της ζωής τους. Παγκοσμίως, πραγματοποείται 1 ακρωτηριασμός κάθε 10 λεπτά. Από την άλλη πλευρά, η εμφάνιση διαβητικού ποδιού στα πλαίσια της λεγόμενης κρίσιμης ισχαιμίας του ποδιού συνδέεται με υψηλά ποσοστά θνητότητας.

Σύγχρονες στατιστικές αναλύσεις αναδεικνύουν ότι η θνητότητα ασθενών με κρίσιμη ισχαιμία των κάτω άκρων (συμπεριλαμβανομένου του διαβητικού ποδιού) είναι δεύτερη σε συχνότητα μετά από αυτή του καρκίνου του πνεύμονα και υψηλότερη από αυτή του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η σύγχρονη θεραπεία του διαβητικού ποδιού έγκειται σε συνδυασμό φαρμακευτικής θεραπείας του διαβήτη και των επιπλοκών του, στη αποφόρτιση του πέλματος και του δέρματος, στην πρόληψη ελκών από τη νευροπάθεια αλλά κυρίως στην όσο το δυνατόν γρηγορότερη επαναιμάτωση του ποδιού.

Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, οι νέες ενδαγγειακές τεχνικές και η είσοδος της τεχνολογίας στην ελάχιστα επεμβατική αγγειοχειουργική άλλαξε ριζικά και ιδιαίτερα αποτελεσματικά την αντιμετώπιση της ισχαιμίας στους ασθενείς με διαβητικό πόδι.

Μια νέα ενδαγγειακή τεχνική: η ανάστροφη παρακέντηση

Μια από αυτές τις τεχνικές που εφαρμόστηκε πρώτα από την αγγειοχειουργική μας ομάδα στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, είναι αυτή της ανάστροφης παρακέντησης των αρτηριών της κνήμης καθώς και των αγγείων κάτωθεν του αστραγάλου. Η τεχνική αυτή είναι ιδιαίτερα απαιτητική καθώς τα αγγεία αυτά έχουν διάμετρο μικρότερη των 3 χιλιοστών και η εύρεση τους είναι δυσχερής εξαιτίας της θέσης τους αρκετά βαθιά ανάμεσα στους μύες του κάτω άκρου. Η παρακέντησή τους πραγματοποιείται είτε με ακτινοσκοπική καθοδήγηση (κυρίως στα αγγεία άνωθεν του αστραγάλου) είτε με υπέρηχο (κυρίως στα αγγεία κάτωθεν του αστραγάλου).

Ποιο είναι το πρόβλημα στους διαβητικούς ασθενείς;

Στους διαβητικούς ασθενείς, το κύριο αγγειογραφικό εύρημα είναι αποφράξεις των μικρών αγγείων κάτω από το γόνατο. Οι αθηρωματικές αυτές πλάκες που αποφράζουν τα αγγεία των διαβητικών έχουν μια ιδιαίτερη σύσταση: έχουν πολύ ασβέστιο και σε κάποια σημεία μαλακό θρόμβο.

Για να μπορέσει να γίνει η διάνοιξη των αρτηριών, ο αγγειοχειρουργός χρησιμοποιεί ειδικά οδηγά σύρματα και καθετήρες που επιτρέπουν τη δημιουργία μιας σήραγγας μέσα στην πλάκα και στο θρόμβο. Εάν και τα σύγχρονα σύρματα έχουν τη δυνατότητα να περνούν από ιδιαίτερα σκληρές αποφράξεις, η δημιουργία μιας τέτοιας σήραγγας δεν είναι πάντα εφικτή. Οι πιο σημαντικοί λόγοι αποτυχίας μιας τέτοιας προσπάθειας είναι γιατί είτε είναι αδύνατη η προώθηση του σύρματος λόγω της σκληρής σύστασης της πλάκας, είτε γιατί η πορεία του σύρματος οδηγεί σε αδιέξοδο, δηλ. το σύρμα δεν βρίσκει ξανά το δρόμο προς τον ανοιχτό αυλό του αγγείου μετά το όριο της απόφραξης.

Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο το 40% των ασθενών με τέτοιου είδους προβλήματα.

Η τεχνική της ανάστροφης παρακέντησης έρχεται να δώσει λύση στο πρόβλημα

Σημαντικές έρευνες σε ασθενείς με διαβητικό πόδι και αποφράξεις των αγγείων κάτω από το γόνατο έχουν δείξει ότι η σύσταση της αθηρωματικής πλάκας στο τέλος της είναι πιο μαλακή από ότι στην αρχή της. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, σε ασθενείς που δεν είναι εφικτή η προώθηση του σύρματος με φορά από το γόνατο προς τον αστράγαλο, είναι δυνατή η ανάστροφη προώθηση του σύρματος με φορά από τον αστράγαλο προς το γόνατο. Το σύρμα προωθείται με επιτυχία και ακολουθεί η διάνοιξη του αγγείου αρχικά με μπαλόνι αγγειοπλαστικής και εάν είναι απαραίτητο με τη χρήση ενδονάρθηκα (στεντ, stent). Από τη στιγμή που θα αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος στο κάτω άκρο κι έρθει οξυγόνο στα δάκτυλά του ποδιού ή στο έλκος ή στη γάγγραινα, ακολουθεί η περιποίηση του διαβητικού ποδιού, η αφαίρεση της γάγγραινας ή καθαρισμός του έλκους και η αποφυγή ακρωτηριασμο.

Μπορεί να εφαρμοστεί η τεχνική σε όλους τους ασθενείς;

Η μοναδική προϋπόθεση για να μπορεί να εφαρμοστεί η τεχνική είναι η παρουσία ανοιχτού αγγείου κάτω από την απόφραξη ώστε να μπορέσει να παρακεντηθεί. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, επιβάλλεται ο αγγειοχειρουργός να είναι άριστος γνώστης υπερήχων, ώστε να πραγματοποιήσει μια σωστή χαρτογράφηση των αρτηριών κάτω από τον αστράγαλο πριν την επέμβαση. Ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος υλικοτεχνικός εξοπλισμός (σύρματα, καθετήρες κτλ) καθώς και υψηλής ευκρίνειας αγγειογράφος για την καλύτερη δυνατή απεικόνιση των μικρών αγγείων κάτω από το γόνατο.

Η εμπειρία μας σε αριθμούς

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς, εφαρμόσαμε τη τεχνική της ανάστροφης παρακέντησης σε 32 ασθενείς με διαβητικό πόδι με 100% επιτυχία στη διάνοιξη της βλάβης. Δεν αντιμετωπίσαμε καμία επιπλοκή με τα σημεία παρακέντησης ή τα αγγεία. Η μεγαλύτερη βλάβη που αντιμετωπίστηκε ήταν σε διαβητικό ασθενή 63 ετών με πλήρη απόφραξη όλων των αγγείων του μηρού (>40 εκατοστά απόφραξη) και γάγγραινα του 4^ου δακτύλου του αριστερού ποδιού.

Εξαιτίας προηγούμενης ακτινοβολίας στη βουβωνική περιοχή και ένα ανοιχτό τραύμα από προηγούμενο λεμφαδενικό καθαρισμό. Δεν παρακεντήθηκαν καθόλου οι μηριαίες αρτηρίες αλλά τα μπαλόνια αγγειοπλαστικής .και το stent τοποθετήθηκαν από την πρόσθια κνημιαία αρτηρία 10 εκατοστά κάτω από το γόνατο.

πηγη: diavitiko-podi.com

The post Διαβητικό πόδι: Νέα θεραπεία με την τεχνική της ανάστροφης παρακέντησης appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι ένα μεταβολικό σύνδρομο που οφείλεται στην απόλυτη ή μερική ανεπάρκεια στην έκκριση της ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας. Μια από της επιπλοκές του διαβήτη είναι και το διαβητικό πόδι.

Το διαβητικό πόδι ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως κάθε έλκος κάτω από τα σφυρά το οποίο σχετίζεται με τη διαβητική νευροπάθεια ή αγγειοπάθεια ή συνδυασμό και των δυο. Σύμφωνα με έρευνες και επιδημιολογικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι το σύνδρομο αφορά 6,3% όλων των διαβητικών παγκοσμίως, κυρίως άνδρες.

Βάσει δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) οι ακρωτηριασμοί κάτω άκρων είναι 15-20 φορές συχνότεροι σε διαβητικά άτομα. Δηλαδή κάθε 20 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται διεθνώς κάποιος ακρωτηριασμός κάτω άκρου. Στην Ελλάδα ο αριθμός των διαβητικών έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρονιά. Το «διαβητικό πόδι» γίνεται αφορμή για περίπου 2.500 ακρωτηριασμούς ετησίως στην Ελλάδα.

Βασική αρχή στη θεραπεία

του διαβητικού ποδιού είναι η πρόληψη. Και δεν μιλάμε μόνο για τον έλεγχο σακχάρου, αλλά για την επαναιμάτωση του κάτω άκρου καθώς και τη χειρουργική των ελκών. Καθώς η διαβητική περιφερική αγγειοπάθεια (αθηροσκλήρυνσης των μεγάλων αγγείων του ποδιού), η μικροαγγειοπάθεια και ιδιαίτερα νευροπάθεια του άκρος ποδός είναι οι σημαντικότερες αιτιολογίες δημιουργίας έλκους.

Αυτό οφείλεται αφενός στην έλλειψη αιμάτωσης του ποδιού και αφετέρου στην παραμόρφωση των δάκτυλων και γενικά του ποδιού λόγω περιφερικής νευροπάθειας.

Η δεύτερη οδηγεί στην υπερβολική άσκηση πίεσης (βάρους) στα μετατάρσια οστά με συνέπεια τη δημιουργία τύλων (κάλων), φλεγμονών, αποστημάτων καθώς και ελκών στο πέλμα. Σε προχωρημένο στάδιο δημιουργείται και οστική παραμόρφωση (charcot foot) με κατάγματα και οστεομυελίτιδα.

Στις μέρες μας λόγω των πρωτοποριακών τεχνικών αγγειοπλαστικής, δηλαδή το λεγόμενο «μπαλονάκι» ή στεντ (stent) υπάρχει η δυνατότητα αναίμακτης επανασηραγγοποίησης των αποφραγμένων αρτηριών του ποδιού. Όλα αυτά χωρίς καν ο ασθενής να υποβληθεί σε ολική νάρκωση. Παράλληλα η επανορθωτική χειρουργική των δακτύλων και του ποδιού συμβάλλει στην καλύτερη επούλωση του έλκους και στην αποφυγή επαναδημιουργίας του.

Σε πολύπλοκες καταστάσεις που το έλλειμμα των μαλακών μορίων είναι μεγάλο, πρώτου ο ασθενής προχωρήσει στον ακρωτηριασμό, υπάρχει η δυνατότητα μέσω συνδυασμένης πλαστικής και αγγειοχειρουργικής θεραπείας να καλυφθεί πλήρως το έλλειμμα.

Οι ειδικοί

Τέλος, ένας ειδικός δεν αρκεί για τη σωστή αντιμετώπιση του ασθενούς. Η πολυπλοκότητα της νόσου απαιτεί τη συνεργασία επιστημόνων, εξειδικευμένων στο διαβήτη και της επιπλοκές του, όπως ο διαβητολόγος, ο αγγειοχειρουργός, ο πλαστικός χειρουργός και ο ποδολόγος, παρέχοντας τη δυνατότητα μιας εξατομικευμένης και ολοκληρωμένης θεραπεία.

Τέτοιες ομάδες είναι απαραίτητο να συνταχθούν στη χώρα μας προς όφελος των Ελλήνων διαβητικών. Έτσι οι ασθενείς όχι μόνο θα μπορούν να ενημερώνονται για την πάθησή τους, αλλά θα προλαμβάνονται οι δυσάρεστες επιπλοκές της που οδηγούν στον ακρωτηριασμό.

• Ο Γεώργιος Χατζαντώνης είναι αγγειοχειρουργός και ενδοαγγειακός χειρουργός, εξειδικευμένος χειρουργός διαβητικού ποδιού.

The post Όχι στον ακρωτηριασμό. Ναι στην εξειδικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού appeared first on Διαβητικό Πόδι.

ορίζεται ο άκρος πόδος του ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη, ο οποίος επιπλέκεται με ιστικές νεκρώσεις, εξελκώσεις και γάγγραινα. Η επιμόλυνση των ελκών με ή χωρίς οστεομυελίτιδα είναι ο κύριος λόγος ακρωτηριασμού των ασθενών αυτών.

Δυο βασικές παθολογικές καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία του διαβητικού ποδιού, η περιφερική αγγειοπάθεια των μεγάλων και μικρών αγγείων καθώς και η περιφερική νευροπάθεια. Η δεύτερη οφείλεται σε ποσοστό 30-50% για τη εμφάνιση ελκών.

Τα έλκη αυτά εμφανίζονται χαρακτηριστικά σε περιοχές αυξημένης πίεσης του ποδιού όπως είναι οι κεφάλες των μεταταρσίων, η πτέρνα και οι μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις . Η περιφερική νευροπάθεια οδηγεί σε παραμορφώσεις του ποδιού, όπως είναι ο βλαισός μέγας δάκτυλος, σφυροδακτυλία, κοιλοποδία και βλαισοπλατιποδία και η νευροοστεοπάθεια Charcot.

Η χειρουργική του διαβητικού ποδιού

Η χειρουργική του διαβητικού ποδιού πέραν από την επαναιμάτωση της ισχαιμικής περιοχής εστιάζει και στην επανορθωτική των παραμορφώσεων αυτών ανάλογα με την κλινική εικόνα του ασθενούς.

Κατηγορία Ι ( Elective) : επεμβάσεις αποκατάστασης επώδυνων παραμορφώσεων σε διαβητικούς ασθενείς χωρίς νευροπάθεια ή έλκη

Κατηγορία ΙΙ (Prophylactic) : επεμβάσεις για την αποφυγή δημιουργίας ελκών σε διαβητικούς ασθενείς με νευροπάθεια αλλά επί απουσίας ελκών

Κατηγορία ΙΙΙ ( Curative) : επεμβάσεις για την επούλωση ελκων σε διαβητικους ασθενεις με νευροπαθεια

Κατηγορία ΙV (Emergent) : επεμβάσεις για την άμεση αντιμετώπιση επιμολυσμενων ελκων με ή οστεομευελιτιδα

Η κατηγορία Ι έως ΙΙΙ περιλαμβάνει επεμβάσεις όπως οστεοτομίες, τενοντοτομίες, επιμήκυνση του Αχιλλείου τένοντα κτλ. Η κατηγορία ΙV περιλαμβάνει επεμβάσεις επειγουσας αντιμετώπισης της λοίμωξης του διαβητικού ποδιού όπως είναι η εσχαρεκτομή και ακρωτηριασμό. Η μη επείγουσες επεμβάσεις μπορούν να διενεργηθούν υπο τοποπεριοχική αναισθησία. Κυριος στόχος είναι η μείωση της πίεσης στις περιοχές του ποδιού με προδιάθεση για δημιουργία ελκών, το λεγόμενο “off loading”. Μετεγχειρητικά ο ασθενής θα πρέπει για 3-4 εβδομάδες να φοράει ειδικό νάρθηκα προς αποφυγή άσκησης βάρους στην περιοχή αυτή.

Πηγη εικόνων: Surgical Reconstruction of the diabetic foot and ankle, 2nd edition- Thomas Zgonis

Χατζαντώνης Γεώργιος , MD
Αγγειοχειρουργός
Εξειδικεύμενος χειρουργός διαβητικού ποδιού

The post Χειρουργική Διαβητικού Ποδιού appeared first on Διαβητικό Πόδι.

Γράφει o Αναπλ. Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, Dr. Θεοδόσιος Μπίσδας, επίσημος αντιπρόσωπος της παγκόσμιας εταιρείας κρίσιμης ισχαιμίας ποδιού (CLI Global Society) στην Ελλάδα.

Ο διαβήτης αποτελεί στη σύγχρονη εποχή μια παγκόσμια πανδημία. Οι σύγχρονες στατιστικές είναι παραπάνω από ανησυχητικές: υπολογίζεται ότι το 2011 γύρω στους 366 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως έπασχαν από διαβήτη. Αυτός ο αριθμός θα αυξηθεί στα 552 εκατομμύρια το 2030, που αντιστοιχεί στο 9.9% του ενήλικου πληθυσμού. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι 1 στους 4 ασθενείς με διαβήτη, θα εμφανίσει διαβητικό έλκος κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εάν δεν αντιμετωπισθούν εγκαίρως, 50% των ελκών θα υποστούν επιμόλυνση και 20% αυτών θα υποστούν ακρωτηριασμό. (το 8% ήδη μέσα στον πρώτο χρόνο από τη στιγμή της εμφάνισης). Για την ακρίβεια, το 70% με 80% όλων των μη τραυματικών ακρωτηριασμών διεξάγονται σε διαβητικούς. Υπολογίζεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο ακρωτηριασμοί πραγματοποιούνται σε διαβητικούς παγκοσμίως κάθε χρόνο. Αυτό αντιστοιχεί σε 1 ακρωτηριασμό ανά 20 δευτερόλεπτα σε κάποιο σημείο του πλανήτη.

Τι είναι το διαβητικό πόδι;

Το διαβητικό πόδι περιλαμβάνεται κάτω από τον ευρύτερο όρο της κρίσιμης ισχαιμίας του ποδιού (critical limb ischemia, CLI). Αυτή αποτελεί την πιο βαριά μορφή χρόνιας αποφρακτικής αρτηριοπάθειας. Τα συμπτώματα της κρίσιμης ισχαιμίας ποικίλουν από πόνο στα πόδια σε ηρεμία μέχρι την εμφάνιση μικρών ελκών ή εκτεταμένης γάγγραινας. Σε αντίθεση με όλες τις άλλες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε κρίσιμη ισχαιμία του ποδιού .(κάπνισμα, νεφρική ανεπάρκεια, χρόνια χρήση κορτιζόνης κ.α.). Το διαβητικό πόδι είναι αποτέλεσμα της παράλληλης εμφάνισης πολλαπλών προβλημάτων: απόφραξη αγγείων, περιφερική νευροπάθεια, οστεομυελίτιδα, δημιουργία ελκών και αρθροπάθεια.

Εικόνα 1. Κλινική εικόνα γάγγραινας του 1ου και 5ου δακτύλου σε ασθενή με διαβητικό πόδι.

Πως πρέπει να προσεγγίζεται ένα διαβητικό πόδι;

Το διαβητικό πόδι είναι μια πολύπλοκη πάθηση οι οποία πρέπει να προσεγγίζεται από μια εξειδικευμένη ομάδα ιατρών. Σε αυτή πρέπει να περιλαμβάνεται τουλάχιστον ένας διαβητολόγος και ένας αγγειοχειρουργός. Η κλινική εξέταση πρέπει να είναι ενδελεχής με τη λήψη ιστορικού για την παρουσία παλαιότερων ελκών. Η εξέταση της επιφάνειας καθώς και της κινητικότητας του ποδιού και των δακτύλων και ο έλεγχος ύπαρξης νευροπάθειας ή παραμορφώσεων των αρθρώσεων. Στους διαβητικούς ασθενείς, ο έλεγχος πιθανών σημείων έντονης συμπίεσης του δέρματος από πιθανές ανώμαλες επιφάνειες του παπουτσιού είναι επίσης εξαιρετικής σημασίας για την πρόληψη τέτοιων ελκών. Η αγγειοχειρουργική εκτίμηση έχει ως σκοπό τον έλεγχο της κατάστασης των αρτηριών του ασθενούς. Σε περίπτωση ισχαιμίας, είναι απαραίτητη η άμεση προσπάθεια επαναιμάτωσης του κάτω άκρου. Είναι πολύ σημαντικό, προς ενημέρωση των ασθενών, ότι δεν επιτρέπεται να πραγματοποιείται κανένας ακρωτηριασμός διαβητικού ποδιού χωρίς προηγούμενη διαγνωστική ψηφιακή αγγειογραφία.

Οι νέες ενδαγγειακές τεχνικές και ο ρόλος της ανοικτής χειρουργικής.

Η μεγάλη τεχνική δυσκολία στους ασθενείς με διαβητικό πόδι είναι ότι τα αγγεία που εμφανίζουν αποφράξεις είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους. Εντοπίζονται κυρίως κάτω από το γόνατο και η διέλευση μέσω αυτών των αποφράξεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Οι νέες ενδαγγειακές τεχνικές (ανάστροφη παρακέντηση, χρήση συσκευών επανεισόδου, χρήση ειδικών συρμάτων και υποστηρικτικών καθετήρων) επιτρέπουν την επιτυχή διάνοιξη των αγγείων αυτών από το γόνατο μέχρι και τα δάκτυλα του ποδιού.
Η διατήρηση της βατότητας των αγγείων επιτυγχάνεται:
(1) με τη χρήση ενός μπαλονιού ή στεντ στο σημείο της βλάβης.
(2) με τη χρήση ειδικής συσκευής για την αφαίρεση της πλάκας (αθηροτόμος) και την επικάλυψη της επιφάνειας των αγγείων με ειδικό φάρμακο.

Εικόνα 2. Διάνοιξη του αγγείου σε ασθενή με διαβητικό πόδι με τη χρήση ειδικού αθηροτόμου (α: το αγγείο πλήρως αποφραγμενο, β: ο αθηροτόμος αφαιρεί ελάχιστα επεμβατικά την πλάκα, γ: το αγγείο πλήρως ανοιχτό).

Πρόσφατες έρευνες από τη χρήση αυτών των μεθόδων σε εξειδικευμένα κέντρα της Αμερικής και της Ευρώπης έδειξαν ότι η χρήση τους μείωσε δραματικά τους ακρωτηριασμούς και έμμεσα επέκτεινε τη διάρκεια ζωής των ασθενών με διαβητικό πόδι. Οι νέες αυτές τεχνικές είναι διαθέσιμες σε πολύ εξειδικευμένα κέντρα στην Ελλάδα.

Σε περίπτωση όπου η ενδαγγειακή προσέγγιση δεν είναι επιτυχής ή ο αγγειοχειρουργός εκτιμάει εξαρχής ότι δεν θα είναι εφικτή (ιδιαίτερα εκτεταμένη βλάβη, ιδιαίτερα επασβεστωμένα αγγεία κτλ.), τότε πρέπει να ακολουθείται μια ανοικτή χειρουργική παράκαμψη (bypass) κατά προτίμηση με μια από τις φλέβες του ποδιού.

Όταν δεν υπάρχει λύση πέρα από τον ακρωτηριασμό: Η τεχνική μετατροπής των φλεβών σε αρτηρίες

Σε εξαιρετικά βαρείες περιπτώσεις. Όπου είτε ο ασθενής προσέρχεται στον Αγγειοχειρουργό σε προχωρημένο στάδιο γάγγραινας ή η κατάσταση των αρτηριών του κάτω άκρου δεν επιφέρει περαιτέρω βελτίωση, υπάρχει η τελευταία δυνατότητα επαναιμάτωσης του κάτω άκρου μέσω της μετατροπής των φλεβών του ποδιού σε αρτηρίες. Η διαδικασία αυτή είναι πολύπλοκη και διενεργείται σε επιλεγµένα κέντρα σε όλη την Ευρώπη. Υποψήφιοι για αυτού του είδους επέμβασης είναι ασθενείς που δεν έχουν άλλη δυνατότητα θεραπείας της κρίσιμης ισχαιμίας πέρα από τον εκτεταμένο ακρωτηριασμό του κάτω άκρου.

Εικόνα 3. Δημιουργία φίστουλας μεταξύ αρτηρίας και φλεβών του κάτω άκρου: Τα αγγεία που εμφανίζονται να σκιαγράφονται είναι φλέβες που έχουν ενωθεί με μια αρτηρία και μεταφέρουν αυτές το οξυγόνο στην περιοχή της γάγγραινας.

Νέα μέθοδος ελέγχου του διαβητικού ποδιού: η χρήση υποδόριων ανιχνευτών οξυγόνου

Μια νέα πρωτοποριακή μέθοδος είναι ήδη διαθέσιμη στην Ελλάδα, η οποία έχει ως στόχο τη συνεχή παρακολούθηση της αιμάτωσης των κάτω άκρων σε ασθενείς με κρίσιμη ισχαιμία ή διαβητικό πόδι.
Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει τη μόνιμη τοποθέτηση ειδικών αισθητήρων 1mm κάτω από το δέρμα σε συγκεκριμένες θέσεις του ποδιού και στο δεξί ή αριστερό βραχίονα. Οι αισθητήρες αυτοί ανιχνεύονται από ηλεκτρόδια που τοποθετεί ο ιατρός πάνω στο δέρμα και επιτρέπουν την καταμέτρηση του επιπέδου οξυγόνωσης των ιστών. Οι τιμές που λαμβάνονται ενημερώνουν τον αγγειοχειρουργό για το επίπεδο αιμάτωσης του κάτω άκρου και του επιτρέπουν να επέμβει πολύ πριν την εμφάνιση ενός έλκους.

Εικόνα 4. Τοποθέτηση των ανιχνευτών οξυγόνου κάτω από το δέρμα και χρήση ειδικών ηλεκτροδίων για καταγραφή των επιπέδων οξυγόνου στο πόδι. Στο άμεσο μέλλον η καταγραφή αυτή θα γίνεται μέσω του κινητού τηλεφώνου. Αυτό θα ενημερώνει τον ασθενή και το θεράποντα ιατρό για πιθανό κίνδυνο επανεμφάνισης έλκους.

Ο Dr. Θεοδόσιος Μπίσδας είναι Διευθυντής της Κλινικής Αγγειοχειρουργικής στο Πρότυπο Κέντρο Καρδιάς και Αγγείων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Μίνστερ της Γερμανίας και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Αννοβέρου Γερμανίας. Αποτελεί έναν από τους πρώτους πιστοποιημένους από τη Γερμανική Εταιρεία Αγγειοχειρουργικής, ενδοαγγειακούς χειρουργούς (endovascular specialist) της Ελλάδος. Έχει βραβευτεί με 5 βραβεία της Γερμανικής Εταιρείας Αγγειοχειρουργικής. 2 διεθνή βραβεία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αγγειοχειρουργικής, και το περίφημο διεθνές βραβείο Vascular Career Advancement Award. Ήταν ο κύριος ερευνητής της μεγαλύτερης ανοιχτής πολυκεντρικής μελέτης στην ιστορία της Γερμανικής Εταιρείας Αγγειοχειρουργικής. (CRITISCH registry) για τη θεραπεία της κρίσιμης ισχαιμίας του κάτω άκρου και του διαβητικού ποδιού. Είναι μέλος της Ελληνικής, Αμερικανικής και Γερμανικής Εταιρείας Αγγειοχειρουργικής και ιδρυτής της παγκοσμίως γνωστής ιστοσελίδας Vascupedia (www.vascupedia.com). Ιατρείο: Κηφισίας 56, 15125, Μαροούσι, Επικοινωνία: 210 6862658, Ε: th.bisdas@gmail.com, W: www.bisdasmd.gr .

The post ΣΩΣΕ ΕΝΑ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ = ΣΩΣΕ ΜΙΑ ΖΩΗ appeared first on Διαβητικό Πόδι.